.
.
.
.
ГАЛ ӨГӨӨЧ...Богино хэмжээний ганц хүний монологи Тайз засал:
Нилээдгүй хуучны тавилга бүхий эл хуль ганц өрөө байр. Тасалгаанд дүнсгэр бүүдгэр байдал ноёлох хэдий ч бүх зүйл нь эмх цэгцтэй. Өрөөгөөр нэг лаа, лааны суурь тараан байрлуулсан байх ба саяхан бяцхан цайллага болоод өнгөрснийг илтгэх тамхины ишээр дүүрсэн үнсний сав, тал шил архи, тамхи, шүдэнз, шилэн аяга бүхий бичгийн ширээ тасалгааны голд байна. Өрөөнд 45 орчим насны хижээл эр орж ирнэ.
Тэгээд өрөөний булан дахь эртний пянз тоглуулагчид нэгэн пянз хийгээд ширээнд ирж сууна. Дан хөгжмийн гуниглангуй аяз өрөөгөөр намуухан эгшиглэнэ.Залуу:
Бүгд явчихлаа. Сэтгэл зүрхэнд минь жаахан ч гэсэн баяр баясгалан авч ирсэн найзууд минь буцаагаад тэр дуулиан шуугиан, инээд хөөрөө аваад гэр гэрлүүгээ явчихлаа. Сэтгэл зүрх минь дахиад л хов хоосон...
- Хоосон хөндий ч гэлээ бүх юмс эмх цэгцтэй байх ёстой. Эмх цэгц.
- Тиймээ. Эмх цэгцтэй байхгүй бол ЭНЭ ОРЧЛОН юу болж хувирна гээч... Бодохоос ч аймаар.
- Энэ хөгжмийн байж байгааг ээ. Хуучирч дээ хуучирч. Надтай сүүлийн 30 жил хань болж байгаа энэ аялгуунаас би уйдаж амжаагүй л байна шүү дээ. Гэхдээ л энэ хөгжмийн аялгуунд сэтгэлийн хөг, бүлээн дулаан уур амьсгал дутаад л байдаг юм даа.
Уртаар санаа алдаад шүдэнзээ авч ширээн дээрх лааг асаана.- Тийм шүү. Энд чи л намайг ойлгоно. Лаахан минь. Гол нь энд хайр хайрын тухай сэтгэл зүрхний угаас гардаг хамгийн нандин мэдрэмжийг илэрхийлэх мэдрэмж л дутсан санагдаад байгаа биз. Энэ аялгууг зохиосон хөгжмийн зохиолч нь тэр тоглож байгаа хөгжимчин нь ч тэр лав хайрлаж дурлаагүй үедээ энэ аялгууг тоглосон байх. Магадгүй хүн төрлөхтөн энэ хайрын тухай мэдрэмжээ аль ХХ зуунтайгаа хамт гээчихээ биз.
/Тэгээд асаж буй лаагаа хоёр алгаараа энхрийлэн барьсаар /- Миний хайрын тухай мэдрэмж маань их хуучины эдлэл бололтой. Анхны хайраа би тодхон санаж байна. Түүнийхээ нүүрний хэлбэр төрхийг би одоо ч санаж байна. Их амархан уйлчихдаг бүсгүй байж билээ. Түүний зүүн гар нь түлэнхийн сорвитой байсансан. Хажууд нь хамт байж дулаан бүлээн уур амьсгалыг нь мэдэрдэгсэн. Даанч удаан үргэлжлээгүй ээ. Хүмүүсийн ярьдагаар бүтэлгүй хайр. Яг чам шиг туранхай жижигхэн охин байж билээ. Одоо хаана юу хийж явдаг юм болдоо.
Уртаар санаа алдаад - Жинхэнэ хайрыг насаараа л хайсан. Би бурхан байдагт огт итгэдэггүй хирнээ жинхэнэ хайр байдагт л итгэдэг. Ахархан амьдралдаа тэр хайрыг мэдэрчихээд л үхчихвэл харамсах зүйлгүй гэж боддогтоо л хайсан.
- Яагаад гэвэл миний цээжинд хангалттай байгаа хайрыг би хэн нэгний цээжинд байж л таараа гэж бодсондоо хайсан. Зөндөө л хайсан.
- Олон ч бүсгүйтэй учирсан. Олоогүй
/гунигтайгаар санааширав/ Тэгээд залуу ширээнээс босч өнөөх хуучин пянз тоглуулагчийн дэргэдэх өөр нэгэн хэлбэртэй лааг асаана. - Намайг хайрладаг бүсгүй байсан юмаа. Хацар хамар томтой. Барагдашгүй их хуял тачаал шигээ тарган биерхүү эмэгтэй. Тэрний энхрийлэл дүүрэн шөнүүд халамж одоо ч санаанд минь тодхон. Амьдарч болох байсан. Гэхдээ намайг сохор болхоор минь хайрласандаа бус миний “ЭЗЭН” байх гэж хүсдэгийг мөн сохор хүнтэй хэн ч насаараа хань болж амьдарахгүйг би ойлгосон. Насаараа надаас эгч байсан байх. Яг таг надад насаа хэлээгүй ч миний зөн совин “насаараа чамаас олон эгч” гэж дандаа чихэнд минь шивэгнэдэг байсан. Би ганцаардахын эрх чөлөөгөө хүссэн. ЭРХ ЧӨЛӨӨ. Магадгүй харанхуйд ганцаардах энэ ЭРХ ЧӨЛӨӨ.
- Лаа минь чи харанхуйд л гэрэл гэгээ бэлэглэх гэж асаад байдаг гэж чи бодно уу?
Залуу өөрөө өөртөө - Үгүй дээ үгүй
- Чи андуурч, том андуурч.
- Харанхуй ч өөрөө гэрэл гэгээтэй байдгийг чи мэдэхгүй л дээ.
- Тэгээд ч хүмүүс харанхуйд амархан дасчихдаг юм шүү дээ.
- Би чамаас дулаан бүлээн уур амьсгалыг мэдэрдэг. Гарт минь мэдрэгддэг юм. Тэгээд сэтгэл зүрхийг минь нэгэн цагт татаж байсан бүсгүйчүүдээ дурсдаг юм.
Залуу - Пянз тоглуулагчийн тэндээс урагш очиж аяга тавагны тавиурын дэргэд тавьсан лааг асаана. Асаахын өмнө лаагаа гараараа барьж илбэн үзнэ.
- Миний бүх юмс эмх цэгцтэй байх ёстой. Замбараагүй байна гэдэг мөхөхийн шалтаг...
- Тийм ээ. Санаж байна. Өндөр гуалигхан хөөрхөн охин. Миний хайр. Намайг ойлгохын дээдээр ойлгож чадах ганц хувь бүсгүй. Үзэсгэлэн гоо гэж жинхэнэ түүнд л заяасан гэдэгт би итгэдэг. Ариухан дагшин охин. Даанч бидэн хоёрыг гэрийнхэн нь холдуулсан. Арга ч үгүй биз. Хоёр сохор хүн яаж ч амьдрах юм билээ. Дэндүү гоо үзэсгэлэнт ариухан охин. Нандинэрдэнэ минь.
Залуу ширээнд буцаж суугаад. Ширхэг тамхи авч асаагаад уртаар нэг сорно.- Та нар харж байна уу? Энэ утааг. Хүүхэд мэт томоогүйгээр инээмсэглэнэ.
- Би юм болгоныг төсөөлөх дуртай. Тамхины утаа их сонин эд байдаг байх. Гарт тэмтрэгдэхгүй. Их амархан хөрчихдөг халуун утаа. Гарыг минь төөнөхгүй хэрнээ хардаггүй нүдийг маань хорсгодог. Сонин утаа.
- Энэ утаа дээшээгээ хөөрөөд л өрөөний минь таазанд бөөгнөрөн тогтчихдог байх. Бөөн утаан дунд л би хэдэн лаатайгаа сууж байдаг байх. Тэгээд л намайг хүмүүс тэр болгон анзаардаггүй ч юм билүү...
- Миний тамхинаас гаргасан утаа эхлээд миний уушгаар дүүрээд тэгээд тэндээсээ бүх биеийн минь эд эс бүхнээр тархан нэвчээд эд эс бүрийг минь ширхэгчлэн тэмтчиж нэгжиж сая ханаад тэгээд намайг буцаагаад үлээхээр өрөөгөөр минь нэг тардаг биз.
- Энэ утаа намайг сайн мэднээ. Дотор минь ороод гарсан юм болхоор. Сайн мэднэ. Миний утаа. Миний лаанууд.
Залуу ширээн дээрх үлдсэн архийг хундагандаа дуустал нь хийж уугаад босно. Тэгээд цонхны тавцан дээр тавьсан нэгэн лааг очиж асаана. - Би нэг л юманд итгэдэг. Миний цээжинд хайр хангалттай их байгаа гэдэгт. Яагаад гэвэл намайг хүн болгож өсгөсөн миний эмээгийн хайр миний цээжинд өвлөгдсөн. Эмээгийн хайр зүрхэнд минь хадгалагаж үлдсэн. Би эмээ шигээ хүнийг хайрлаж чадах хүнийг хайгаад олоогүй.
- Магадгүй орчлон дээр тийм хүмүүс үлдээгүй ч байж болох л юм. Орчлонг өөр өөрийнхөөрөө хардаг хүмүүсийн зүрхэнд хайр байж боломгүй байдаг ч юм бил үү.
- Би дандаа боддог байлаа. Орчлонг нэг харчихаад үхчих юмсан гэж.
- Надад одоо тэгж бодогдохоо больсон. Цээжиндээ хайр сэтгэлгүй болоод үхчихгүй юмсан. Эмээгийнхээ өвлүүлж үлдээсэн агуу их хайрыг хаячихвал би хэн болж үлдэх юм бэ?
- Над шиг цээжиндээ зөндөө их хайр хадгалж яваа хүнийг би яасан их хайж вэ?
- Хичнээн ч бүсгүйтэй учрав даа. Заримынх нь дуу хоолойг ч мартаж. Тэд бүгдийн цээжинд миний хайсан хайр байгаагүй.
Дэндүү давчуу орчлон юм даа.
Залуу цонхны салхивчийг нээнэ. Хүчтэй салхи өрөөгөөр нэг салхилж бүх лаа унтарна. Залуу салхивчийг буцаан хаана. /энэ үед өрөөний бүдэг гэрэл лаатай хамт унтарна. Тайз нилэнхүйдээ харанхуй болох бө гагцхүү халамцуу сохор залуугийн татах тамхины ОЧ л өрөөнд гэрэлтэнэ. /- ХҮЙТЭН БАЙНА. ГАДАА ХҮЙТЭН БАЙНА.
- УГААСАА Ч ХҮЙТЭН ОРЧЛОН ЮМ ЧИНЬ...
ха ха ха залуу инээмсэглэнэ. - Бүх юмс ЭМХ ЦЭГЦТЭЙ БАЙХ ЁСТОЙ. ЭМХ ЦЭГЦ
/ Өнөөх хуучин пянзны дан хөгжмийн гунигт аялгуу дуусна. Залуу ширээнд очиж лаагаа тэмтэрч үзнэ/ - Өрөөнд хүйтэн байна. Бүсгүйчүүдээ надад халуун дулаан уур амьсгал чинь мэдрэгдэхгүй байна.
- Өөөө яагаад? Та нарыг минь орчлонгийн хүйтэн салхи унтраачихсан уу? Санаа зоволтгүй одоохон би та нарыгаа асаагаад өгье.
/Сандрангуй ширээн дээр шүдэнз хайна..../ - Заяагүй амьтан. Заяагүй амьтан. Шүдэнз нь цагаа олж дуусчихаараа яадаг байна... Шүдэнз... Гал...
/Сандрангуй цахиртсан хоолой өрөөгөөр нэг хараал урсгана. /
Залуу цонхон дээрээ очиж салхивчийг дахин нээнэ.
ХҮМҮҮС ЭЭ НАДАД ГАЛ БАЙВАЛ ӨГӨӨЧ...
ТУСЛААЧ...
АСААХ ЛАА НАДАД БИЙ...
ЗӨНДӨӨ БАЙГАА
ГАЛ ӨГӨӨЧ ХҮМҮҮС ЭЭ...
-
/аажмаар сохор залуугийн татаж байсан тамхины ОЧ ч үгүй болно. Гал гуйх залуугийн цөхөрсөн дуу хоолой аниргүйд уусан алга болно/ОРЧЛОН НАМ ГҮМ, ТҮНЭР ХАРАНХУЙ...
НАМ ГҮМ ХҮЙТЭН ХАРАНХУЙ ЕРТӨНЦ.
АНИР ЧИМЭЭГҮЙ...2006 он. Улаанбаатар хот
